Creu amgylchedd darllen cyfoethog ac ysgogol sy’n ennyn cariad at lyfrau ymhlith plant

Mae’r lleoliad gwledig, anghysbell yn Nhrellech, a sefydlwyd ym 1973, wedi cael ei gyd-reoli gan yr arweinwyr presennol er 2020. Maent yn addysgwyr profiadol sy’n arwain tîm sydd ag ymrwymiad cryf i ddysgu a datblygiad mewn plentyndod cynnar.

Roedd taith y lleoliad tuag at ddatblygu darllen yn deillio o angerdd personol yr ymarferwyr am lyfrau, cred ym mhŵer trawsnewidiol llythrennedd cynnar ac arsylwadau o chwilfrydedd naturiol y plant tuag at adrodd storïau a llyfrau. Arweiniodd hyn at benderfyniad ymwybodol i greu amgylchedd meithringar, gyda chariad at ddarllen yn gonglfaen i ethos y lleoliad. 

Pa effaith y mae’r gwaith wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau plant? 

Trwy ei ymagwedd, mae’r lleoliad wedi sylwi ar effaith sylweddol ar ddatblygiad plant: 

Caffael Iaith a Dychymyg: 

Mae ymarferwyr wedi sylwi bod plant yn defnyddio geiriau ac ymadroddion o lyfrau yn eu sgyrsiau bob dydd, gan ddangos geirfa ehangach a dealltwriaeth ddyfnach o gysyniadau adrodd stori. Trwy ddarllen llyfrau natur, mae’r plant wedi dysgu geiriau newydd, y maent yn eu defnyddio wrth siarad am eu profiad uniongyrchol gyda phobl eraill. 

Ymgorffori Syniadau Stori mewn Chwarae: 

Mae ymgysylltiad y plant â llyfrau wedi eu hysbrydoli i ymgorffori’r cymeriadau neu’r digwyddiadau o storïau yn eu chwarae dychmygus, ar eu pen eu hunain neu gyda phlant eraill. Mae’r dull hwn i integreiddio elfennau stori yn annog empathi, cydweithrediad, a meddwl beirniadol wrth iddynt archwilio gwahanol safbwyntiau a senarios. 

Hyrwyddo Amrywiaeth a Chynwysoldeb: 

Mae’r ystod amrywiol o lyfrau yn y lleoliad wedi hwyluso sgyrsiau am amrywiaeth, cynhwysiant, ac ymwybyddiaeth ddiwylliannol ymhlith y plant. Mae llyfrau sy’n cynrychioli’r holl deuluoedd wedi ennyn chwilfrydedd, empathi a pharch at bawb. Mae’r plant yn siarad â’r oedolion am y lluniau a’r bobl yn y llyfrau. Mae hyn wedi helpu pawb i deimlo eu bod yn perthyn ac wedi hyrwyddo cynwysoldeb yng nghymuned y lleoliad. 

Ymgysylltiad rhieni: 

Mae ymgysylltiad plant â llyfrau wedi cynyddu cyfranogiad rhieni mewn gweithgareddau darllen ar y cyd. Trwy annog plant i fynd â llyfrau adref, mae ymarferwyr wedi sylwi ar ymglymiad cynyddol y rhieni. Mae rhieni wedi mynegi brwdfrydedd dros ddarllen gyda’u plant, gan rannu cariad at lyfrau y tu allan i’r lleoliad. Mae rhieni wedi dweud wrth y lleoliad eu bod wedi siarad gyda’u plant am wahanol ddiwylliannau a natur trwy’r storïau y mae eu plant yn dod adref, gan arwain at drafodaeth gyfoethog a phrofiadau dysgu ar y cyd o fewn y teulu. 

Archwilio Natur a’r Byd o’u Cwmpas: 

Trwy lyfrau sydd â thema natur, mae plant wedi datblygu mwy o werthfawrogiad o’r amgylchedd, gan ddangos chwilfrydedd a rhyfeddod am y byd naturiol. Mae eu hymgysylltiad â’r llyfrau hyn wedi eu hysbrydoli i ofyn cwestiynau, creu cysylltiadau ac archwilio’r awyr agored gyda synnwyr newydd o chwilfrydedd ac ymwybyddiaeth. Trwy ddefnyddio llyfrau i ychwanegu at brofiadau uniongyrchol y plant eu hunain, mae’r lleoliad wedi eu helpu i ennill gwybodaeth gynyddol eang a manwl am y byd o’u cwmpas.  

Trosglwyddo Gwybodaeth 

Mae ymgysylltu â llyfrau wedi meithrin medrau llythrennedd plant ond hefyd wedi eu helpu i greu cysylltiadau a throsglwyddo’u dysgu i bob maes o’u chwarae a’u dysgu. Yn yr enghreifftiau uchod, mae’n amlwg, trwy storïau a llyfrau ffeithiol, fod plant yn creu cysylltiadau rhwng cynnwys y llyfrau y maent yn eu darllen a phrofiadau bywyd go iawn, a’u chwarae dychmygus a symbolaidd.  

Mae effaith hyrwyddo cariad at lyfrau yn y lleoliad wedi bod yn drawsnewidiol, yn datblygu medrau cyfathrebu, iaith a llythrennedd a chwarae dychmygus plant, ac yn meithrin dealltwriaeth ddyfnach o amrywiaeth, cynwysoldeb a’r byd naturiol. Trwy ddarparu amgylchedd llenyddol cyfoethog, mae ymarferwyr wedi arsylwi pŵer llyfrau wrth feithrin creadigrwydd, empathi a chwilfrydedd plant, gan gefnogi eu datblygiad cyfannol.

Mae ymarferwyr yn mynychu cyfarfodydd rhwydwaith lleoliadau nas cynhelir bob tymor, yn trafod ac yn rhannu arfer â lleoliadau eraill ar draws y rhanbarth. Mae ffotograffau ac enghreifftiau o arfer y lleoliad wedi cael eu cynnwys o fewn cyrsiau rhanbarthol.